استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
زهرا سلطانی؛ مجید گودرزی
چکیده
توسعه مناطق روستایی شامل طیف وسیعی از تحولات عمیق در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی در نواحی روستایی است که به دنبال توزیع منصفانۀ درآمد، افزایش استانداردهای زندگی و ارائه خدمات برتر در این نواحی رخ می دهد. لذا توسعۀ روستایی در صورتی امکان‌پذیر می شود که تسهیلات و خدماتی که در خدمت فعالیت های مولد اقتصادی هستند، در ...
بیشتر
توسعه مناطق روستایی شامل طیف وسیعی از تحولات عمیق در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی در نواحی روستایی است که به دنبال توزیع منصفانۀ درآمد، افزایش استانداردهای زندگی و ارائه خدمات برتر در این نواحی رخ می دهد. لذا توسعۀ روستایی در صورتی امکان‌پذیر می شود که تسهیلات و خدماتی که در خدمت فعالیت های مولد اقتصادی هستند، در مراکز روستایی بهینه و دارای شرایط مناسب در زمینۀ ارائه خدمات متمرکز شوند. درواقع، مراکز خدمات روستایی نیز نقش مهمی را در ارائه امکانات و خدمات موردنیاز روستاهای تحت نفوذ خود دارا هستند؛ زیرا این مراکز به‌عنوان پایگاه هایی برای تحرک و میل به زیستن در نواحی روستایی به‌حساب میآیند. به همین منظور پژوهش حاضر با هدف مکانیابی مراکز استقرار خدمات روستایی و تعیین سطح توسعه روستاهای بخش تشان شهرستان بهبهان انجام شده است. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی – توسعه ای و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی و تحلیلی است. داده های تحقیق به دو شیوه اسنادی و پیمایشی تهیه شده اند. جامعه آماری پژوهش حاضر را 10 نفر از کارشناسان و خبرگان مرتبط با موضوع تحقیق تشکیل داده اند که به صورت هدفمند نمونه گیری شده اند. نتایج تحقیق نشان داد که از بین پارامترهای منتخب، معیار تراکم جمعیت با مقدار 0.167 درصد، بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است و معیارهای دسترسی به تأسیسات زیربنایی و دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی نیز در مراتب بعد حائز اهمیت هستند. نقشه همپوشانی معیارها گویای این است که پنج روستای، ده ابراهیم، ثارالله، کلگه زار، آب امیری، ویسی از وضعیت کاملاً مناسبی برای استقرار مراکز خدمات روستایی برخوردارند. از محاسبات روش نقطۀ بهینه چنین استنباط می شود که روستای مشهد، با امتیاز 0.0081، کمترین مقدار + Si را داشته و به‌عنوان توسعه یافته ترین روستای بخش تشان معرفی شد؛ همچنین روستای درب مورگاه، با امتیاز 0.1022، بیشترین مقدار + Si را داشته و به‌عنوان محروم ترین روستای بخش ازلحاظ امکانات و تسهیلات روستایی شناخته شد. با توجه به اینکه در انتخاب مکان بهینه برای احداث مراکز خدمات روستایی پارامترهای زیادی دخیل هستند، کاربست توأمان فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نقطۀ بهینه به پژوهشگران این امکان را می دهد که ضمن مکانیابی و ارزیابی نقشه های مختلف معیارها، به انتخاب مکان دقیق و بهینه، برای استقرار مراکز خدمات روستایی کمک نماید.
